Rahim Ağzı Kanseri Tarama Testleri Nelerdir ?
Smear testi 1940’lı yılların sonundan itibaren tüm dünyada kullanılan ve gerçekten de rahim ağzı kanserinden ölümleri neredeyse %50 azaltmış olan bir testdir. Dolayısıyla da günümüzde hala değerini korumaktadır.
Servikal smear testindeki amaç rahim ağzındaki değişiklikleri önceden tespit etmek ve sonrasında daha ileri yöntemlerle kanser öncüsü lezyonu tanımlamaktır.
Servikal smear testinin rahim ağzı kanseri riskini ancak %50 oranında azaltmış olması diğer yarısının da atlanabildiğini işaret ediyor. Dolayısıyla bizim daha hassas, daha özgün bir teste ihtiyacımız var.Bu test de HPV DNA testidir.
HPV DNA testindeki amacımız da yüksek riskli HPV tiplerini taramak ve varlığında gereğinde ileri yöntemlerle kanser öncüsü lezyonların gelişip gelişmediğini araştırmaktadır. Bu nedenle servikal kanser tarama testleri (servikal smear, HPV testi) çok önem taşımaktadır.
Servikal smear testi jinekolojik muayene esnasında rahim ağzına bir sürüntü yapılarak alınan hücrelerin mikroskopla incelenmesiyle yapılan bir testtir.Smear testi için numune alım süresi yaklaşık olarak 2-3 dakikadır. İşlem sonrası rahatlıkla günlük yaşantınıza dönebilirsiniz. Ağrısız ve acısızdır.
HPV testi de benzer şekilde alınan, rahim ağzında HPV varlığının araştırıldığı bir PCR testidir. HPV DNA testi için numune alım süresi yaklaşık olarak 2-3 dakikadır. İşlem sonrası rahatlıkla günlük yaşantınıza dönebilirsiniz. Ağrısız ve acısızdır.
HPV testi eğer siğil mevcut ise uzman doktor tarafından biopsi şeklinde alınmalı, koruyucu içeren transport tüp içine konularak laboratuara gönderilmelidir. Erkeklerde siğil yok ise üretral bölgeden özel swaplarla sürüntü örneği alınarak HPV DNA testi yapılabilir. Eğer siğil var ise biopsi uzman doktor tarafından alınarak koruyucu transport tüp içerisine konularak laboratuvara gönderilir.
HPV DNA ve servikal smear sonuçlarına göre şüpheli olgular belirlenir ve bir şüphe varsa kolposkopi denilen ışıklı bir mikroskop yardımıyla serviks büyütülerek incelenir, gerekirse şüpheli alanlardan biyopsi alınır.
HPV taramasında HPV 16 ve 18 çıktığında hastaya mutlaka kolposkopi yapılması gereklidir. HPV 16 + çıktığında rahim ağzı kanseri gelişme riski yaklaşık 450 kat HPV 18 + çıktığında ise rahim ağzı kanseri gelişme riski yaklaşık 250 kat artmaktadır. Bu nedenle kolposkopi ile rahim ağzının değerlendirilmesi gereklidir. Bu tür hastaların uzun dönem tecrübeli jinekologlarca takip edilmesi gereklidir.
Primer tarama yani herhangi bir kanser öncesi bir hastalık öyküsü olmayan bir kadında taramaya 21 yaşında başlamak gerekmektedir. 21 yaşında cinsel olarak aktif bir kadın sadece smear testi ile taranır. Çünkü bu grupta HPV DNA sıklığı çok fazladır; dolayısıyla eğer bunlarda da HPV’yi rutin kullanırsak aslında kendi kendine iyileşecek bir sürü HPV‘yi gereksiz yere saptamış olur, insanları boşuna strese sokmuş oluruz. Dolayısıyla da boşu boşuna bir sürü tedavi yöntemi kullanılmasına sebep oluruz
21 ile 65 yaş aralığındaki tüm kadınlarımıza 3 yılda bir servikal smear testini önermekteyiz. HPV testi ise ideal olarak 30 yaşından sonra yapılmalıdır. Çünkü 30 yaş öncesi HPV pozitivite oranları yüksektir ve maruziyet sonrası virüsün vücuttan temizlenme olasılığı da çok yüksektir. Bu dönemde HPV testi bakmak gereksiz müdahale sayısını artıracak aynı zamanda hastada da anksiyete oluşturacaktır. 30 yaşından sonra ise servikal smear ve HPV testi ile kombine taranıp sonucu negatif gelen hastalarda takibi 5 yılda bire çıkarmaktayız.
Her Yıl Smear Testi Yapmak Doğru Mu?
Aslında hiç bir zaman her yıl smear diye bir şey yok ama her yıl smear testi dünyada sıklıkla kadın doğum uzmanlarının bizlerin başvurduğu bir yöntem. Neden buna başvuruyoruz? Çünkü smear testi gerçekten normal olmasına rağmen birkaç yıl içerisinde kanser olan hastalarımız oluyor ve biz biliyoruz ki smear bütün hastalıkları yakalayamıyor. Mantığımız şu, hastamızı düşünüyoruz yani her yıl çağıralım ki bir şeyler atlamayalım. Ama çalışmalar şunu göstermiş 3 yılda bir çağırmanızla her yıl çağırmanız arasında çok ciddi bir fark yok.
Gebelerde Rahim Ağzı Kanseri Taraması Nasıl Olmalı?
Gebeler için özel bir durum teşkil etmiyor; her kadın belli yaş aralıklarına göre belli sıklıkla taranmalıdır. Eğer gebe bize başvurduğunda son üç yıl gibi bir yakın zamanda bir smear yoksa smear almak için gebeliğin bitimini beklemememiz gerekir gebeyken de almamız gerekir. Yaşı smear gerektiriyorsa smear, HPV DNA gerektiriyorsa HPV DNA ile tarayabiliriz
Gebe iken smear testi alınmasında hiç endişe etmeye gerek yok. Smear testi gebelikte servikste yani rahim ağzında bir hassasiyet yaratabilir, ufak kanamalar olabilir. Gebelik süreci yönünden başka risk yaratmaz sadece gebeyi önceden uyarmanın faydası olacaktır.
Menapozda Rahim Ağzı Kanseri Taraması Nasıl Olmalı?
Menopozun tek başına rahim ağzı kanserini arttırıcı bir etkisi yok sadece yaşın beraberinde getirmiş olduğu risk artışı var. Hastanın menopozda olup olmaması rahim ağzı kanser tarama sıklığını değiştirmez ama kanser tarama testlerinden bir tanesinde anomali saptandığında hasta menopozda ise bunun altında bir hastalık çıkma olasılığı daha fazla olabilir, o yüzden daha dikkatli olmamız lazım.
Eğer bir kadının 65 yaşına kadar hayatında hiç anormal smear testi olmamışsa yani aldırdığı bütün smearlar hep temiz çıkmışsa bundan sonra smear aldırmasına veya HPV DNA testi yaptırmasına gerek yoktur.